Voorleesmama wil dóór

In juni begon Voorleesmama – ze heet Claudia – via YouTube, Facebook en Twitter een voorleesprogramma waarbij ze gratis voorlas. Prima idee, dat wel, maar ze maakte daarbij gebruik van auteursrechtelijk beschermde kinderboeken en las ze voor zonder daar toestemming voor te vragen of een billijke vergoeding te bieden. Bies van Ede liet haar terecht weten: ‘Beste Voorleesmama, weet u dat het helemaal niet mag, wat u doet? Dat staat voorin ieder boek. Het openbaar maken (etc. etc.) op welke manier dan ook zonder toestemming is verboden. Hoe moet dat nou? De oude mevrouw Lanny Lakenstra zou zich omdraaien in haar graf, als ze nog leefde en dit hoorde, want u heeft niet om toestemming gevraagd. Nou ben ik als erfgenaam van mevrouw Lakenstra de lulligste niet, maar past u alstublieft op. Uitgevers kunnen vervelend zijn (en terecht.) Mag ik als tegenprestatie een integrale opname van uw voorleessessie hebben?’

Geschrokken haalde Voorleesmama haar filmpjes van het internet: ‘‘Voorleesmama heeft in haar enthousiasme een fout gemaakt, Voorleesmama heeft er namelijk niet bij stil gestaan, dat het auteursrecht ook geldt bij voorlezen. In het kort betekent dat, dat je boeken bijvoorbeeld niet mag kopiëren en dus ook niet voorlezen zonder toestemming en/of zonder te betalen aan de schrijver of uitgever. […] Ik moet jullie dus tot mijn zéér grote spijt melden dat ik niet door kan en mag gaan met dit kanaal. Een dikke, welgemeende SORRY!’

Toch wil Voorleesmama de handdoek niet in de ring gooien. Ze roept schrijvers en uitgevers op om verhalen te doneren: ‘Ik zou graag in contact willen komen met kinderboekenauteurs en hun uitgevers die één of meerdere boeken/verhalen willen doneren. Met doneren bedoel ik dat ik ze via YouTube gratis aan kinderen mag voorlezen, zonder dat ik het auteursrecht schend. Waarom zou je als auteur/uitgever hieraan meewerken? Wel, ik zie het als een investering. Door een boek te doneren bied je kinderen verantwoord vermaak voor bijvoorbeeld een regenachtige dag, waar anders de televisie aangezet zou worden. Een andere doelgroep is (ernstig) zieke kinderen die noodgedwongen in het ziekenhuis verblijven en daarom troost en vermaak kunnen gebruiken. De positieve reacties van ziekenhuizen die ik mocht ontvangen liegen er niet om, zij zouden er erg blij mee zijn! Verder stimuleert voorlezen de taalontwikkeling van kinderen én door de liefde voor boeken en lezen door te geven middels voorlezen, ontstaat ook weer een compleet nieuwe generatie van mensen die graag lezen en later boeken zullen kopen. Voor alle partijen zie ik voordelen. Kent of bent u (een) auteur van kinderboeken, of bent u werkzaam bij een uitgeverij die kinderboeken uitgeeft én bereid om een boek/verhaal te ‘doneren’ aan Voorleesmama, neemt u dan alstublieft contact met mij op. Dit kan via een privé bericht op www.facebook.com/voorleesmama, via voorleesmama@gmail.com of via Twitter: www.twitter.com/voorleesmama. Alvast heel hartelijk bedankt! Voorleesmama, a.k.a. Claudia’

Ik vind het een sympathiek initiatief en daarom zet ik haar oproep op dit weblog, hoewel ik zelf vooralsnog niet van plan ben om een boek te doneren. Het kinderboekenvak wordt toch al zo geplaagd door de opvatting dat werken voor kinderen iets is  dat je als vrijwilliger doet uit liefdadigheid. Maar ik kan me heel goed voorstellen dat er schrijvers en uitgevers zijn die wel aan het initiatief willen meewerken, door boeken die niet meer verkrijgbaar zijn en liggen te verstoffen ter beschikking te stellen. Je zou dan met Claudia kunnen afspreken dat ze, nadat ze heeft voorgelezen, een boodschap toevoegt zoals deze: ‘Ben je benieuwd geworden naar de boeken van Lanny Lakenstra, ga dan naar de boekhandel of de bibliotheek.’