Bi(bli)o

Ted van Lieshout werd op 21 december 1955 geboren in Eindhoven. Na de middelbare school ging hij in Amsterdam (waar hij sinds 1975 woont) aan de Gerrit Rietveldacademie studeren. In datzelfde jaar werden zes gedichten gepubliceerd in een debutantenbundel. Vijf jaar later studeerde hij af en ging aan de slag als illustrator en grafisch ontwerper. Tot 1984 bestonden zijn werkzaamheden voornamelijk uit het ontwerpen van boekomslagen voor uitgeverijen als De Arbeiderspers en Manteau, en het maken van tekeningen voor kranten en tijdschriften als NRC-Handelsblad, Huisarts & Praktijk en Vrij Nederland. Hij was tevens huistekenaar van het vijf jaren-project ‘Lees je knetter’.
In 1982 begon hij te illustreren voor De Blauw Geruite Kiel, de kinderkrant van Vrij Nederland, en vanaf 1984 publiceerde hij daarin gedichten en verhalen. De eerste publicatie was De achterkant van mijnheer van Vliet.
Twee jaar later verschenen zijn eerste boeken: de jeugdroman Raafs Reizend Theater bij Van Goor en de eerste dichtbundel Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen bij Leopold. Deze bundel werd in 1987 onderscheiden als beste bundel met een Vlag & Wimpel. Hierna volgden nog ongeveer vijftig boeken en meer dan twintig prijzen, waaronder het Charlotte Köhlerstipendium voor beste nieuwe kinderboekenschrijver, de Gouden Griffel voor de enige dichtbundel van één dichter die ooit met die prijs werd onderscheiden, Begin een torentje van niks, en de Duitse Jeugdliteratuurprijs voor zijn jeugdroman in vertaling, Gebr.

Voor uitgeverij Querido verzorgde hij vanaf 2008 de redactie van de poëziejaarboeken, waarvan in 2011 het vierde deel verschijnt. In 2010 verscheen het laatste deel van de telboekserie, 2, een vierdelige reeks boeken voor kinderen over de collectie van het Rijksmuseum. Eerder al publiceerde Van Lieshout vier boekwerken over kinderen & kunst, waaronder Stil leven, over de geschiedenis van de westerse kunstgeschiedenis.

Voor het Nederlands Letterenfonds schreef hij in 2009 de catalogus bij de internationale tentoonstelling van Nederlandse kinderboekillustratoren die in 2010 van start is gegaan, An Elephant Came By.

In 2009 verzorgde hij, samen met Sieb Posthuma, het Kinderboekenweekprentenboek: Koekjes! Het stond twee weken op 1 in de CPNB Bestseller top 60.

In 2012 kreeg Ted van Lieshout een Zilveren Griffel voor zijn bundel blokgedichten Driedelig paard en een Vlag & Wimpel voor de samenstelling van het vierde poëziejaarboek van Querido. Hij kreeg twee jaar eerder de Leesgoedprijs en in datzelfde jaar tevens de eerste Willem Wilminkprijs voor beste kinderlied: Onberispelijk uit de muziektheatervoorstelling Ik en de koningin met muziek van Oene van Geel.

In 2012 verscheen zijn eerste roman voor volwassenen: Mijn meneer (Querido). Ook verschenen de volgende boeken: Wij zijn bijzonder, misschien zijn wij een wonder (Leopold), Er zit een feest in mij! (Querido), Boer Boris (verschijnt september, Gottmer), en er kwamen twee nieuwe delen uit bij Gottmer in de Ted van Lieshoutbibliotheek: Luitje en de limonademoeder en (verschijnt in september) Giel heeft een geheim.

Van 1984 tot 2010 schreef Ted van Lieshout scènes en liedjes voor de NTR-televisieprogramma’s Sesamstraat (hij schreef onder andere Sinterklaasspecials en creëerde de Oma van Frank,

gespeeld door de inmiddels overleden Joekie Broedelet) en van 1988 tot 2008 voor Het Klokhuis. De opvallendste figuur die hij daarin ten tonele voerde was Yvette de Vriesch, een milieuonvriendelijke dame die gespeeld werd door Loes Luca.

In 1989 schreef hij het toneelstuk Dubbele Dief voor het toenmalige Amsteltoneel.
Voor volwassenen schreef hij het door de NCRV in 1991 uitgezonden Kabouters bestaan niet, tenzij ze bestaan, en voor de NOS de korte televisiefilm Ben stout, lieve kleine slet, eveneens in 1991 uitgezonden als aflevering van de serie ‘Suite 215’. In het jaar daarop werd, in dezelfde serie, het televisiespel Toyboy uitgezonden.
Hij had een belangrijk schrijversaandeel in de NOS-serie ‘De Mankementenshow’, waarvoor hij behalve scènes ook liedjes schreef. Bovendien werkte hij mee aan de comedyserie ‘Vrienden voor het leven’ en ‘De Van Duin Show’. Daarnaast schreef en bewerkte hij liedjes voor Jenny Arean, Karin Bloemen en Lenette van Dongen.
In 2008 bewerkte hij zijn boek Ik en de koningin tot theaterstuk; het lied Onberispelijk uit dat programma won de eerste Willem Wilminkprijs (2010) voor het beste kinderlied.

Tot medio 1990 was Ted van Lieshout werkzaam aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag als docent tekenen en illustreren.

In 1998 won hij een subsidie van de Stichting Lezen voor de publieke omroep die zijn leesbevorderend spelprogramma S.O.S. op de buis brengt. Het plan haalde de omroep echter niet en de veertigduizend gulden zijn destijds dan ook niet uitgekeerd.

Van 2002 tot 2010 zat Ted van Lieshout in het bestuur van de VvL (Vereniging van Letterkundigen) en de koepelorganisatie VSenV (Vereniging van Schrijvers en Vertalers); daarnaast ijvert hij voor betere subsidiemogelijkheden voor illustratoren.

In 2004 werd Ted van Lieshout de vijfde Leonardo-hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg. Deze leerstoel, voor dubbeltalenten, werd eerder bekleed door Hugo Brandt Corstius, Rutger Kopland, Jan Terlouw en Leo Vroman, en na hem door onder andere Wim T. Schippers, Femke Halsema en Cox Habbema. In september 2005 werd het gasthoogleraarschap afgesloten met de Leonardo-lezing: Kunst voor alle leeftijden.

In 2006 was hij gastconservator van de Kinderkunsthal Villa Zebra te Rotterdam en verzorgde daar de tentoonstelling Bang Bootje.

In 2009 ging op zijn initiatief het project het Nationaal Declamatie Concours van start, een samenwerkingsverband met Avro, Stichting Lezen en Amsterdam Wereldboekenstad, om het lezen van poëzie te bevorderen.

In hetzelfde jaar initieerde hij de Middag van het Kinderboek en organiseerde hij samen met Hans Hagen deze protestbijeenkomst over de matige positie van kinderboekenschrijvers, die er mede toe leidde dat het Modelcontract voor Kinderboeken totstandkwam.

Naast workshops en lezingen over eigen werk en over uiteenlopende onderwerpen als kunst & kinderen, poëzie, literatuuronderwijs, inspiratie & motivatie en rouwverwerking bij kinderen, treedt Van Lieshout op als presentator van onder meer de Middagen van het Kinderboek in de OBA te Amsterdam. Tevens zit hij poëziewedstrijdjury’s voor en verzorgt optredens in het land via SSS (Stichting Schrijvers School Samenleving).

Ted van Lieshout werd in 2009 onderscheiden met de driejaarlijkse Theo Thijssen-prijs (de voormalige Staatsprijs voor Kinder- en Jeugdliteratuur) (60.000 euro) voor heel zijn oeuvre. In 2010 won hij de Willem Wilminkprijs voor het bedstee kinderlied en in 2012 de Woutertje Pieterseprijs voor Driedelig paard.

In 2012 verscheen bij Querido zijn eerste roman voor volwassenen, Mijn meneer, in 2013 gevolgd door Nu in handige meeneemverpakking bij dezelfde uitgeverij. In dat jaar verschenen ook het tweede en derde deel van de Boer Boris-serie, een prentenboekenreeks die hij met Philip Hopman maakt voor Gottmer. Het derde deel, Boer Boris in de sneeuw, wreed bekroond met een Vlag & Wimpel.

In 2015 was Boer Boris gaat naar zee Prentenboek van het Jaar. In datzelfde jaar bleek dat van de serie, die inmiddels ook uit de titels Boer Boris wil geen feest, Boer Boris gaat naar de markt en Boer Boris en de maaier bestaat, al 100.000 exemplaren zijn verkocht.

Boeken en prijzen
Raafs Reizend Theater (Van Goor 1986)
Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold 1986) Vlag & Wimpel 1987
Luitje en de limonademoeder (Van Goor 1987)
Als ik geen naam had kwam ik in de Noordzee uit (Leopold 1987)
Kaatje Koe (Zwijsen 1988)
De allerliefste jongen van de hele wereld (Van Goor 1988) Vlag & Wimpel 1989
Och, ik elleboog me er wel doorheen (Leopold 1988) Zilveren Griffel 1989
Kind te huur (Van Goor 1989)
Ik ben een held (Van Goor 1990) Vlag & Wimpel 1990, Getipt door de Kinderjury1990
Giel heeft een geheim (Zwijsen 1990)
Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel (Leopold 1990) Zilveren Griffel 1991, Prijs van Padua 1993, Kunst voor Kinderprijs, IBBY Honour List
Majlent, jongen in meisjesdagen (Van Goor 1991)
Weggedaantje Stippelmuis (Leopold 1992)
Multiple noise (Leopold 1992
Wat drink je? O, pies! (Van Goor 1992)
De winkel van Wimper (Van Goor 1993)
Toen oma weg was (Zwijsen 1993) Vlag & Wimpel 1994
Begin een torentje van niks (Leopold 1994) Gouden Griffel 1995
Herrie (Van Goor 1995)
Gebr. (Van Goor 1996) Zilveren Zoen 1997, Duitse Jeugdliteratuurprijs 1999, Marsh Award nominatie, Prix Farniente 2003, Oversetpremien Norway
Mijn tuin, mijn tuin (Querido 1996) Zilveren Griffel 1997
Een lichtblauw kleurpotlood (Leopold 1997)
Stil leven (SUN 1998) Zilveren Zoen 1998
Zeer kleine liefde (Leopold 1999) Nienke van Hichtum-prijs 2001
Het is een straf als je zo mooi moet zijn als ik (Leopold 2000)
Klein groen koffertje (Leopold 2001)
Papieren Museum (Leopold 2002) Nominatie Gouden Uil 2005
Jij bent mijn mooiste landschap (Leopold 2003)
Papieren Museum 2 (Leopold 2004)
Goochelaar! (Van Goor 2004)
Mama! waar heb jij het geluk gelaten? (Leopold 2004) Zilveren Griffel 2006
Ik en de koningin (Nieuw Amsterdam 2006)
Van Ansjovis tot Zwijntje (Leopold 2006) Nominatie Gouden Uil 2007
3 (Rijksmuseum / Nieuw Amsterdam 2007)
Papieren Museum 3 (Leopold 2007)
4 (Rijksmuseum / Nieuw Amsterdam 2008)
Spin op sokken (Leopold 2008) Zilveren Griffel 2009, Boekenpluim, Nominatie Wentelprijs 2009
Twee ons liefde (Leopold 2008)
Kwam dat zien! Kwam dat zien! (samenstelling, Querido 2008)
Ik ben een held (herziene heruitgave) (Nieuw Amsterdam 2008)
Ik wil een naam van chocola (samenstelling, Querido 2009) Vlag & Wimpel 2010
1 (Rijksmuseum / Nieuw Amsterdam 2009)
Koekjes! (CPNB 2009)
Hou van mij (Leopold 2009) Zilveren Griffel 2010
An elephant came by (NLPVF 2009)
Wie heeft hier met verf lopen smijten? (samenstelling, Querido 2010)
2 (Rijksmuseum / Nieuw Amsterdam 2010)
Driedelig paard (Leopold 2011) Woutertje Pieterseprijs 2012, Zilveren Griffel 2012
Gebr. (heruitgave, Gottmer 2011)
Vijf draken verslagen (samenstelling, Querido 2011) Vlag & Wimpel 2012
Stil leven (heruitgave, Gottmer 2011)
Ik ben een held (heruitgave, Gottmer 2011)
Mijn meneer (Querido 2012)
Luitje en de limonademoeder (heruitgave, Gottmer 2012)
Wij zijn bijzonder, misschien zijn wij een wonder (Leopold 2012)
Er zit een feest in mij! (samenstelling, Querido 2010)
Giel heeft een geheim (heruitgave, Gottmer 2012)
Boer Boris (Gottmer 2012)
Boer Boris gaat naar zee (Gottmer 2013)
Nu in handige meeneemverpakking (Querido 2013)
De allerliefste jongen van de hele wereld (heruitgave, Gottmer 2013)
Boer Boris in de sneeuw (Gottmer 2013) Vlag & Wimpel 2014
Het rijmt (Leopold 2014)
Boer Boris wil geen feest! (Gottmer 2014)
Boer Boris gaat naar de markt (Gottmer 2015)
Het schrijvertje (Leopold 2015)
Boer Boris en de maaier (Gottmer 2015)
Rond vierkant vierkant rond (Leopold 2015) Zilveren Griffel 2016, Nominatie Woutertje PIeterseprijs
Boer Boris en de eieren (Gottmer 2016)
Boer Boris gaat naar Oma (Gottmer 2016)
Ventje zoekt een vriendje (Lemniscaat 2016)
De vogels (Leopold 2016)
Boer Boris zoekt de verschillen (Gottmer 2016)
Schuldig kind (Querido 2017)
De dikke Boer Boris (Gottmer 2017)
Boer Boris en het gebroken been (Gottmer 2017)
De A van appel en de B van Boer Boris (Gottmer 2017)
Onder mijn matras de erwt (Leopold 2017)
Kunst? (Leopold 2017)
In bad met Boer Boris (badboekje) (Gottmer 2018)
Ze gaan er met je neus vandoor (Leopold 2018)
Boer Boris en de olifant (Gottmer 2018)
Kerstmis met Boer Boris (Gottmer 2018)
Boer Boris uitdeelboekjes (Gottmer 2019)

Overige prijzen, oeuvre:
Charlotte Köhlerstipendium 1989
Nominatie Prijs der Brabantse Letteren 2003
Theo Thijssen-prijs 2009
Leesgoedprijs 2009
Willem Wilminkprijs 2010